کد مطلب:43384 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:16

گنجینه پرسمان » خانواده و زندگي

چرا در دين مهريه عرف است؟ آيا مهريه معيار و تضمين زندگي است؟

مهريه و صداق يكي از اجزاي شكلگيري ازدواج در شريعت اسلامي به شمار ميرود. قبل از ظهور مكتب نجات بخش اسلام، مهريه بيشتر قيمت يا بهايي بود كه جهت خريداري زن از اولياي وي پرداخت ميگرديد، يا عوضي بود كه مرد در برابر انتقال زن از خانه پدري به خانه همسري ميپرداخت، به همين خاطر، از احكام تأسيسي در اسلام محسوب نميشود، اما وضع خاص آن در اسلام، بر تمامي عقايد جاهلي رنگ بطلان كشيد و مهريه ،موقعيت خاصي يافت. نيز شكل جديدي به خود گرفت، و جنبه معنوي پيدا كرد.تحفهاي آسماني شد از جانب مرد (طالب همسر) در نهايت صداقت و صفاي باطن و هديهاي شد از سوي مرد براي قوم شريك و همسر آينده كه آيه شريفه و آتوا النساء صدقاتهن نحلةً؛(1) به زنان مهريه ايشان را به عنوان هديه تقديم كنيد نمايانگر آن است.

مهريه نتيجه تدبير ماهرانهاي است كه در متن آفرينش براي تعديل و حفظ حقوق در روابط زن و مرد و پيوند آنها به كار رفته است. مهريه هماهنگي با طبيعت است، از اين رو كه نشانه و زمينه آن است كه عشق از ناحيه مرد آغاز شده و زن پاسخگوي عشق او است و مرد به احترام او هديهاي نثارش ميكند، از اين رو، نبايد قانون كه يك ماده از اساسنامه زندگي است و به دست طراح طبيعت تدوين شده، به نام تساوي حقوق زن و مرد ملغي گردد، آنچه قرآن در باب مهريه گفته، رسم معمول جاهليت نبود، چنان كه قرآن در باب مهريه اسلام و قوانين جاهليت را به رغم ميل مردان آن زمان عوض كرد، در حالي كه ميتوانست مهريه را به طور كل منسوخ گرداند.(2)

مهريه بر خلاف آنچه بعضي از غربيها تصور كردهاند، بهاي فروش زن نيست، بلكه هديهاي از جانب شوهر به زن براي نشان دادن محبت به او است.

كانون خانواده براساس محبت و عشق بين زن و شوهر دوام و استمرار مييابد. هرگاه عشق و علاقه از بين برود، خانواده در معرض فروپاشي قرار ميگيرد. مهريه نميتواند حافظ خانوادهاي سرد و بي روح باشد. اما از جهت حقوقي، گاهي مهريه كه معمولاً هنگام انحلال ازدواج مطالبه و درخواست ميشود، مانع گسستن پيوند زناشويي ميگردد و تضمين براي دوام ازدواج به شمار ميآيد.، يا حداقل آن كه نميگذارد به واسطه يك عامل كوچك و قابل گذشت، طلاق صورت نگيرد. در صورت وقوع طلاق گاهي مالي كه زن به عنوان مهريه ميگيرد، در زندگي او مؤثر است و مانع پريشاني و درماندگي ميگردد.

اگر چه در فرهنگ جامعه ما مرسوم شده كه سخن از مهريه غالباً در هنگام طلاق و جدايي است، اما در دين اسلام به عنوان يك حق براي زن لحاظ شده كه ميتواند ابتدا دريافت نمايد و يا اگر خواست ببخشد، نه اين كه عامل و ابزاري براي نگه داشتن و استمرار ازدواج باشد.

پينوشتها

1 - سوره نساء (4) آيه 4.

2 - آيت الله مرتضي مطهري، نظام حقوق زن در اسلام، ص 194.

3 - دكتر سيد حسين صفايي، حقوق خانواده، ص 148.